Zaczynamy naukę w gimnazjum...

W krajach Skandynawskich każdy nastolatek w wieku 15-16 lat może kontynuować naukę w wybranej przez siebie szkole średniej(gimnazjum). Tak robi 98% młodzieży w tych krajach. O przyjęciu do danej szkoły w dużej mierze decydują wyniki testu końcowego oraz oceny uzyskane ze wszystkich przedmiotów na świadectwie szkoły podstawowej. W Danii po szkole podstawowej absolwenci mogą dokonać wyboru dalszej edukacji w akademickim gimnazjum, prywatnym college`u lub college`u technicznym. Dodatkowo oprócz zdanych egzaminów uczeń, powinien posiadać pozytywną opinię szkoły podstawowej o zdolnościach do kształcenia w gimnazjum. W Skandynawii nauka w gimnazjum trwa 3 lata. Zwykle na początku uczeń wybiera tzw kursy kształcenia w Danii uczeń może wybrać kurs językowy bądź naukowy (ścisły) natomiast w Szwecji zostało opracowanych 17 programów profilowych.(dane z 2003 roku).

Każdy uczeń ma obowiązek w ciągu trzech lat zaliczyć zajęcia obowiązkowe, zajęcia właściwe dla danego profilu i zajęcia wybrane indywidualnie. Każdy cykl zajęć jest odpowiednio punktowany. Uczeń, który nie zaliczy cyklu, może go powtórzyć lub zdawać egzamin końcowy. Aby otrzymać świadectwo końcowe, uczniowie muszą zdać obowiązkowe testy państwowe z języka szwedzkiego, angielskiego i matematyki. W Danii lekcje trwają 90 minut, a uczniowie mają dziennie 3-4 przedmioty. Zajęcia w gimnazjum odbywają się zazwyczaj w godzinach od 8:00 do 13:00, rzadziej do 15:00. W większości szkół uczniowie w trakcie semestru nie mają ocen z  "odpytywania", ocenia się aktywność podczas zajęć lub prace domowe. Nauczyciel planuje edukację na dany rok, podaje treści programowe, a uczniowie mogą się na to zgodzić, mogą program poszerzyć lub jakieś treści pominąć.Podobnie jest z wyborem podręczników. Nauczyciel w gimnazjum (szkoła średnia) musza mieć ukończone studia uniwersyteckie oraz dwa   fakultety. Studia trwają od 6 do 8 lat. Nauczyciele uczą dwóch bądź trzech przedmiotów. Pracują 36 godzin tygodniowo. W przeliczeniu na polskie złote pensja nauczycielska wynosi około 4-5 tysięcy. Zawód nauczyciela cieszy się szacunkiem społecznym. Wysoki prestiż mają dyrektorzy szkół, których pensje znacznie odbiegają od wynagrodzeń nauczycielskich.               

Nauczanie początkowe czyli szkoła podstawowa

 

            Szkoła podstawowa to pierwszy etap w życiu dziecka, który ma na niego znaczący wpływ. To właśnie wtedy rozwijają swoje umiejętności, a także uczą się wspólnego bytowania z innymi, czerpiąc wiedzę o świecie. Państwa skandynawskie różnią się od siebie systemem nauczania.

            W Danii obowiązkiem nauczania są objęte dzieci od 7 do 16 roku życia, lecz nie ma tam typowego obowiązku szkolnego, gdyż samodzielnie można organizować dzieciom naukę. Wszystko jednak musi być rozliczone w formie systematycznych testów i egzaminów. Nauczanie początkowe w Danii obejmuje pierwszą i drugą klasę. Uczęszczając na zajęcia dzieci uczą się między innymi jak pracować zespołowo, jak samodzielnie wykonywać zadania, czy odpowiedzialności. Ciekawym rozwiązaniem są również zajęcia zawodoznawcze, na których dzieciom przedstawia się zakres działania i obowiązków niektórych zawodów. Istotną rolę przez wszystkie etapy nauki odgrywa muzyka, sztuka, bowiem w każdej wiedzy trzeba umieć dostrzegać elementy kreatywne i włączać je w nauczenie.

            W Szwecji wszystkie dzieci zaczynają edukacją w wieku siedmiu lat. Szkoła podstawowa dzieli się na trzy letnie poziomy: Lågstadiet, czyli poziom niższy klas 1-3, Mallanstadiet, czyli poziom średni klas 4-6, oraz Högstadiet, czyli poziom najwyższy klas 7-9. Określono minimalną liczbę godzin, jaka powinna być przeznaczona na nauczanie poszczególnych przedmiotów. Władze gminy mogą przyjąć minimalną lub rozszerzoną wersję programu. Uczniowie mają zajęcia m.in. z wychowania artystycznego, gospodarstwa domowego, języka angielskiego, drugiego języka obcego (gmina może włączyć także trzeci język obcy), higieny i wychowania dziecka, odbywają staże w zakładach pracy oraz mają przedmioty wybierane przez gminę.
            Obowiązkowy system kształcenia w Norwegii obowiązuje w wieku od 6 do 16 lat.Rok szkolny liczy 190 dni od sierpnia do czerwca, a tydzień „szkolny” trwa pięć dni w wymiarze zajęć od 20 lekcji (15 godz. zegarowych) w pierwszym roku nauczania do 30 lekcji w ostatnich latach grunnskole, czyli szkoły podstawowej. Gminy podejmują decyzje w zakresie używania w szkołach jednej z dwóch urzędowych wersji j.norweskiego (pisanego) „Bokmål” lub „Nynorsk”.Używa się również j.lapońskiego. Uczniowie są dzieleni na grupy wg kryteriów pedagogicznych, przy czym nie ma przepisów w zakresie maksymalnej wielkości klas. W okresie kształcenia obowiązkowego prowadzone są takie przedmioty jak: j.norweski, matematyka, wiedza o społeczeństwie, wychowanie plastyczne i prace ręczne, przedmioty przyrodnicze i ochrona środowiska, j.angielski, wychowanie muzyczne, zajęcia z gospodarstwa domowego, wychowanie fizyczne oraz wiedza o chrześcijaństwie, religia i etyka.

       Jak widać w krajach skandynawskich stawia się także na zajęcia praktyczne. Czy nie wydaje Wam się, że brakuje tego w Polskim szkolnictwie? 

M.