środa, 23 maja 2012

Szkolnictwo niepubliczne



Główną funkcją szkolnictwa prywatnego w większości systemów edukacyjnych jest przede wszystkim równoważenie niedostatków w jakości procesów nauczania i wychowania w szkołach publicznych .

Szkolnictwo prywatne w Danii posiada odległe tradycje i odzwierciedla ugruntowane przeświadczenie , iż zagwarantowana rodzicom wolność wyboru edukacji i dróg kształcenia dla ich dzieci jest wyrazem sprawiedliwości społecznej. Ustawa z 1814 r. , wprowadzająca w Danii powszechny obowiązek szkolny , usankcjonowała również istnienie szkół prywatnych . W połowie XIX w. zaczęto tworzyć „szkoły wolne” - prywatne szkoły powszechne , funkcjonujące równolegle ze szkołami komunalnymi . Rozwojowi szkół prywatnych sprzyjała zmiana w 1849 r. obowiązku szkolnego na obowiązek nauki. System państwowego nadzoru wobec szkół prywatnych jest ograniczony do minimum i na ogół realizowany przez reprezentantów rodziców , a nie urzędników państwowych. Do specyfiki szkoły duńskiej należy praca ucznia . Kładzie się nacisk na samodzielność dziecka , nauczyciel zaś jest jedynie „drogowskazem” w pracy . Zachowanie uczniów cechuje zupełna swoboda i dobrowolność . Pracują na zasadzie „nie musisz pracować , jeśli nie chcesz” , a jednak uczniowie wiedzą , co mają robić , jak wykonywać ćwiczenia , w jaki sposób pracować . Stres w szkole duńskiej jest czymś zupełnie obcym i niedopuszczalnym.

Współczesne szkolnictwo szwedzkie może być uznawane obecnie za jeden z ważniejszych wzorców rozwiązań demokratycznych w oświacie . Obowiązek szkolny wprowadzono w tym kraju już w 1842 r. Około 1959 r. rozpoczął się etap gruntownej przebudowy organizacyjnej szkolnictwa , zmierzającej do upowszechnienia i modernizacji kształcenia i jego zdecydowanej demokratyzacji . Dzięki temu Szwecja ma obecnie 9-letnie szkoły powszechne , zintegrowany system szkół II stopnia oraz szeroko rozwinięte studia wyższe i formy kształcenia dorosłych. Zasięg szkolnictwa prywatnego w Szwecji jest bardzo mały . Na poziomie szkolnictwa obowiązkowego nie przekracza 0,1% , podobnie jak w specjalistycznym szkolnictwie technicznym . Na poziomie średnim około 20% szkół zawodowych to szkoły prywatne , w których kształci się około 12% uczniów . Ogółem szkoły prywatne obejmują około 1% populacji. Kształcenie w szkołach szwedzkich , zwłaszcza w szkołach podstawowych , jest organizowane zgodnie z zasadą jednolitości , co oznacza , że plany nauczania i programy są takie same w całym kraju , także w szkołach prywatnych , które muszą respektować ogólnie przyjęte założenia Cele szkół podstawowych są ustalane przez Parlament . Wyrażone są one już w pierwszym paragrafie ustawy edukacyjnej : „Celem edukacji narodowej młodego pokolenia jest dostarczenie im wiedzy , rozwinięcie ich zdolności i - we współdziałaniu z rodzinami - stymulowanie rozwoju ich osobowości , uzdolnień i odpowiedzialności jako członków społeczeństwa”. Charakterystyczną cechą współczesnego systemu szkolnego w Szwecji jest to , że szkoła ponosi wszechstronną odpowiedzialność za każdego ucznia . Oznacza to nie tylko szczególne wyeksponowanie funkcji opiekuńczych szkół , ale także konieczność zapewnienia indywidualizacji kształcenia na wszystkich poziomach szkolnictwa . Konsekwencją takiego charakteru systemu szkolnego jest to , że szkoła musi zwracać dużą uwagę na rozwój uczniów odbiegających od normy - wybitnie uzdolnionych lub słabo usposobionych do nauki . Specjalną troską otacza się dzieci z mniejszości narodowych.Typową cechą szwedzkich szkół jest ich uspołecznienie . Treść pracy szkoły , jej metody są projektowane jako droga do kształtowania postaw prospołecznych i obywatelskich . Uczniowie uczestniczą w podejmowaniu ważniejszych decyzji w szkole . Nauczyciele włączają ich także do planowania działań codziennych.

W Norwegii funkcjonowanie szkół prywatnych reguluje ustawa z 1970 r. oraz przepisy Ministerstwa Edukacji i Wyznań z 1977 r. Proces edukacyjny w Norwegii obejmuje dzieci już od pierwszego roku życia , ponieważ od tego momentu do lat sześciu norweskie maluchy mogą uczęszczać do przedszkola . Kolejne 10 lat dzieci spędzają w szkole podstawowej , zaś szkoła średnia trwa od 3 do 5 lat. Sektor szkół prywatnych , niepublicznych , jest bardzo mały . Uczęszcza do nich tylko około 2% dzieci (1,5% dzieci na poziomie klas I-X i 4% w klasach wyższych szkoły średniej) . Ponad połowa z nich kształci się w szkołach prywatnych nie mających odpowiednika w systemie szkół państwowych . Szkoły prywatne nie są traktowane jak konkurencja , lecz uzupełnienie szkół państwowych . Korzystają z nich uczniowie o odmiennych poglądach religijnych czy odmiennej filozofii życia . Zainteresowanie nimi budzi też - w przypadku oświaty alternatywnej - inny sposób obchodzenia się z młodzieżą . Szkoły „zatwierdzone” przez władze oświatowe korzystają z finansowego wsparcia państwa. Podstawową zasadą oświaty jest zasada indukcyjności , a więc dochodzenia do wiedzy poprzez albo na podstawie doświadczenia . Mówi się też o dualistycznym charakterze szkoły norweskiej , w której podstawą jest nieustanne łączenie teorii z praktyką. Programy nauczania w szkołach norweskich są bardzo lakoniczne i nie zawierają więcej niż kilka stron formatu A-5 . Ich autorzy zakładają przede wszystkim bardzo duża aktywność oraz inwencję bezpośrednich realizatorów procesu edukacyjnego , czyli nauczycieli.
                               
W Finlandii rozmiary sektora szkół prywatnych są bardzo skromne . Szkolnictwo prywatne skupia obecnie zaledwie 2% ogółu uczniów . Odegrało jednak szczególną rolę . Wielowiekowa zależność polityczna Finlandii od Królestwa Szwecji sprawiła , że dopiero w 1858 r. otwarto pierwszą państwową szkołę z językiem wykładowym fińskim . Dlatego też pragnąc zachować tożsamość narodową fińską , większość lingwistyczna , gdy tylko powstały ku temu warunki , zaczęła zakładać szkoły prywatne z językiem wykładowym fińskim .Zasięg szkolnictwa prywatnego w Finlandii jest następujący : do szkół prywatnych , zwanych szkołami rozszerzonymi (6 klas szkoły podstawowej i 3 klasy I cyklu szkoły średniej) uczęszcza około 1,5% uczniów , zaś w prywatnych szkołach średnich II cyklu kształci się niecałe 6% uczniów . Najwięcej szkół prywatnych występuje w szkolnictwie zawodowym - około 25% . Znaczną rolę odgrywają też prywatne instytucje edukacyjne dla dorosłych. W Islandii szkolnictwo prywatne zajmuje marginalną pozycję . Funkcjonuje tam kilka prywatnych szkól podstawowych i szkół średnich I stopnia , administrowanych przez katolików i adwentystów . Pewna liczba szkół handlowych , szkół teatralnych itp. jest zarządzana przez osoby lub organizmy prywatne . Korzystają one z subwencji państwa.

Aktualny stopień prywatyzacji szkolnictwa w poszczególnych krajach jest przede wszystkim rezultatem wielorakich uwarunkowań historycznych , obejmujących sferę polityki , ideologii i stosunków społecznych
Jak widać w Skandynawii stawia się na samodzielność i uspołecznienie, a nauczycielom pozostawia się dużą swobodę.

piątek, 4 maja 2012

Innowacje akademickie

Studia w Skandynawii kładą nacisk na aspekt praktyczny – należy zapomnieć o „wkuwaniu” na egzaminy, a nastawić się na praktykę z uwzględnieniem pomocy ze strony uczelni. Zaskoczeniem jest postawa kadry, która jest zawsze życzliwa, pomocna i dyspozycyjna. W razie potrzeby poświęci studentom tyle czasu, ile będzie niezbędne. Wykładowcy są towarzyszami studenckich wypadów i należy zwracać się do Nich zwracać wyłącznie per „Ty”.
  
W Danii wykładowcy na zajęciach szukają informacji w internecie, a większość prowadzi je bez użycia tablicy, którą zastępuje laptop połączony z rzutnikiem.
Nie ma kolokwiów ani testów, bo zamiast nich pisze się Assignmenty, czyli prace, w których wyjaśnia się jakiś problem albo dokonuje oceny sytuacji. Egzaminy zdaje się tylko po drugim i czwartym semestrze z połączonych przedmiotów, by wykładowca ocenił, jak student kompleksowo chciałby rozwiązać jakiś problem
  
Większość duńskich uczelni ma dotacje państwowe, więc nie trzeba płacić czesnego. Studenci chwalą wysoki standard nie tylko akademików, ale i sal dydaktycznych. W każdej z nich są komputery, projektory, DVD i bezprzewodowy dostęp do internetu. Na większości uczelni jest też informatyczna platforma nauczania, przez którą nauczyciele komunikują się ze studentami oraz zostawiają im materiały do zajęć. Bez problemów można też pożyczyć laptopa. Wystarczy wpisać się na listę i pokwitować odbiór sprzętu. Nie można go, co prawda, zabrać do domu, ale swobodnie popracować w dowolnym miejscu uczelni, choćby na stołówce. Równie imponujący jest standard akademików: 120 jednoosobowych pokoi, sala gimnastyczna, sala TV z bilardem i pub.
  
W Szwecji studiuje się w systemie punktów kredytowych. Przedmioty dzieli się na poziomy – student sam decyduje, w jakim stopniu chce zgłębić daną dziedzinę.


  
W Norwegii bardzo dużą wagę przywiązuje się do interdyscyplinarności studiów. Uczący się mogą samodzielnie budować swoje siatki zajęć, korzystając nie tylko z oferty macierzystego wydziału, ale także wydziałów na innych uczelniach.
   
Norweski rok akademicki zaczyna się w sierpniu, a kończy w czerwcu. W zamian za to jest wolny grudzień! Proces nauki opiera się na wykładach, ćwiczeniach, pracy własnej bądź grupowej nad projektami. Często ocena za projekt czy z zaliczenia jest cząstkową oceną z egzaminu. Nie ma tam indeksów i biegania za wykładowcą w celu otrzymania wpisu. Wszystkie prace egzaminacyjne są kodowane, a wyniki przesyłane na specjalnych wydrukach na adres zamieszkania bądź e-mailem.    
     
Studentów obowiązują również pewne zasady. Próby plagiatu i oszustw w trakcie egzaminów są surowo karane. Podczas kilkugodzinnych egzaminów studentów pilnuje grupa pracowników. Pomoce naukowe są dokładnie sprawdzane. Nikt nie ma prawa mieć przy sobie telefonu komórkowego (nawet wyłączonego). Każde wyjście z sali, np. na papierosa, odbywa się w asyście jednego z pilnujących. Próby ściągania, rozmowy bądź podpowiadania są równoznaczne z wydaleniem z uczelni. Informacja o tym zostaje przekazana do wszystkich uczelni państwowych w kraju i na policję. Oznacza to, że przez najbliższe dwa lata nie zostaniesz przyjęty na studia w Norwegii, a Twoje uprawnienia studenckie zostaną cofnięte.
   
Które z tych innowacji akademickich krajów Skandynawii chcielibyście wprowadzić w życie u Nas w Polsce? 

P.

niedziela, 22 kwietnia 2012

Zaczynamy naukę w gimnazjum...

W krajach Skandynawskich każdy nastolatek w wieku 15-16 lat może kontynuować naukę w wybranej przez siebie szkole średniej(gimnazjum). Tak robi 98% młodzieży w tych krajach. O przyjęciu do danej szkoły w dużej mierze decydują wyniki testu końcowego oraz oceny uzyskane ze wszystkich przedmiotów na świadectwie szkoły podstawowej. W Danii po szkole podstawowej absolwenci mogą dokonać wyboru dalszej edukacji w akademickim gimnazjum, prywatnym college`u lub college`u technicznym. Dodatkowo oprócz zdanych egzaminów uczeń, powinien posiadać pozytywną opinię szkoły podstawowej o zdolnościach do kształcenia w gimnazjum. W Skandynawii nauka w gimnazjum trwa 3 lata. Zwykle na początku uczeń wybiera tzw kursy kształcenia w Danii uczeń może wybrać kurs językowy bądź naukowy (ścisły) natomiast w Szwecji zostało opracowanych 17 programów profilowych.(dane z 2003 roku).






Każdy uczeń ma obowiązek w ciągu trzech lat zaliczyć zajęcia obowiązkowe, zajęcia właściwe dla danego profilu i zajęcia wybrane indywidualnie. Każdy cykl zajęć jest odpowiednio punktowany. Uczeń, który nie zaliczy cyklu, może go powtórzyć lub zdawać egzamin końcowy. Aby otrzymać świadectwo końcowe, uczniowie muszą zdać obowiązkowe testy państwowe z języka szwedzkiego, angielskiego i matematyki. W Danii lekcje trwają 90 minut, a uczniowie mają dziennie 3-4 przedmioty. Zajęcia w gimnazjum odbywają się zazwyczaj w godzinach od 8:00 do 13:00, rzadziej do 15:00. W większości szkół uczniowie w trakcie semestru nie mają ocen z  "odpytywania", ocenia się aktywność podczas zajęć lub prace domowe. Nauczyciel planuje edukację na dany rok, podaje treści programowe, a uczniowie mogą się na to zgodzić, mogą program poszerzyć lub jakieś treści pominąć.Podobnie jest z wyborem podręczników. Nauczyciel w gimnazjum (szkoła średnia) musza mieć ukończone studia uniwersyteckie oraz dwa   fakultety. Studia trwają od 6 do 8 lat. Nauczyciele uczą dwóch bądź trzech przedmiotów. Pracują 36 godzin tygodniowo. W przeliczeniu na polskie złote pensja nauczycielska wynosi około 4-5 tysięcy. Zawód nauczyciela cieszy się szacunkiem społecznym. Wysoki prestiż mają dyrektorzy szkół, których pensje znacznie odbiegają od wynagrodzeń nauczycielskich.               

poniedziałek, 2 kwietnia 2012

Nauczanie początkowe czyli szkoła podstawowa

            Szkoła podstawowa to pierwszy etap w życiu dziecka, który ma na niego znaczący wpływ. To właśnie wtedy rozwijają swoje umiejętności, a także uczą się wspólnego bytowania z innymi, czerpiąc wiedzę o świecie. Państwa skandynawskie różnią się od siebie systemem nauczania.

            W Danii obowiązkiem nauczania są objęte dzieci od 7 do 16 roku życia, lecz nie ma tam typowego obowiązku szkolnego, gdyż samodzielnie można organizować dzieciom naukę. Wszystko jednak musi być rozliczone w formie systematycznych testów i egzaminów. Nauczanie początkowe w Danii obejmuje pierwszą i drugą klasę. Uczęszczając na zajęcia dzieci uczą się między innymi jak pracować zespołowo, jak samodzielnie wykonywać zadania, czy odpowiedzialności. Ciekawym rozwiązaniem są również zajęcia zawodoznawcze, na których dzieciom przedstawia się zakres działania i obowiązków niektórych zawodów. Istotną rolę przez wszystkie etapy nauki odgrywa muzyka, sztuka, bowiem w każdej wiedzy trzeba umieć dostrzegać elementy kreatywne i włączać je w nauczenie.


            W Szwecji wszystkie dzieci zaczynają edukacją w wieku siedmiu lat. Szkoła podstawowa dzieli się na trzy letnie poziomy: Lågstadiet, czyli poziom niższy klas 1-3, Mallanstadiet, czyli poziom średni klas 4-6, oraz Högstadiet, czyli poziom najwyższy klas 7-9. Określono minimalną liczbę godzin, jaka powinna być przeznaczona na nauczanie poszczególnych przedmiotów. Władze gminy mogą przyjąć minimalną lub rozszerzoną wersję programu. Uczniowie mają zajęcia m.in. z wychowania artystycznego, gospodarstwa domowego, języka angielskiego, drugiego języka obcego (gmina może włączyć także trzeci język obcy), higieny i wychowania dziecka, odbywają staże w zakładach pracy oraz mają przedmioty wybierane przez gminę.
            Obowiązkowy system kształcenia w Norwegii obowiązuje w wieku od 6 do 16 lat.Rok szkolny liczy 190 dni od sierpnia do czerwca, a tydzień „szkolny” trwa pięć dni w wymiarze zajęć od 20 lekcji (15 godz. zegarowych) w pierwszym roku nauczania do 30 lekcji w ostatnich latach grunnskole, czyli szkoły podstawowej. Gminy podejmują decyzje w zakresie używania w szkołach jednej z dwóch urzędowych wersji j.norweskiego (pisanego) „Bokmål” lub „Nynorsk”.Używa się również j.lapońskiego. Uczniowie są dzieleni na grupy wg kryteriów pedagogicznych, przy czym nie ma przepisów w zakresie maksymalnej wielkości klas. W okresie kształcenia obowiązkowego prowadzone są takie przedmioty jak: j.norweski, matematyka, wiedza o społeczeństwie, wychowanie plastyczne i prace ręczne, przedmioty przyrodnicze i ochrona środowiska, j.angielski, wychowanie muzyczne, zajęcia z gospodarstwa domowego, wychowanie fizyczne oraz wiedza o chrześcijaństwie, religia i etyka.

       Jak widać w krajach skandynawskich stawia się także na zajęcia praktyczne. Czy nie wydaje Wam się, że brakuje tego w Polskim szkolnictwie? 

M.

niedziela, 25 marca 2012

Przedszkole po skandynawsku.

W tym poście chciałabym się zająć wychowaniem przedszkolnym w Danii, Finlandii, Szwecji i Norwegii. Spróbuję przedstawić ciekawostki dotyczące organizacji przedszkoli oraz stosowanych w nich metodach. 

Organizacja edukacji przedszkolnej, każdym z państw Skandynawii różni się nieznacznie jednak można zauważyć wiele wspólnych punktów, które postanowiłam wymienić poniżej. 

W krajach skandynawskich każde dziecko ma zapewnione miejsce w przedszkolu. Wysokość opłat ponoszonych przez rodziców zależy od gminy i dochodu rodziny, nigdy nie jest jednak tak, że rodzice pokrywają całość kosztów pobytu dziecka w przedszkolu.

 Rodzice mają do wyboru przedszkola: 
  • całodzienne – kiedy obydwoje rodzice pracują lub uczą się
  • na część dnia- kiedy jedno z rodziców nie pracuje- na 3 godziny dziennie 
  • otwarte- kiedy rodzice nie pracują, spotykają się w nim dzieci i rodzice, by wspólnie bawić się, poznawać i wymieniać doświadczeniami. Nauczyciel daje rodzicom wskazówki wychowawcze.(W Norwegii przedszkole otwarte jest bezpłatne) 
i tzw. przedszkolanki komunalne- osoba która w swoim prywatnym mieszkaniu zajmuje się maksymalnie 4-ką dzieci. 

Każda rodzina ma możliwość indywidualnego poznawania przedszkola zanim dziecko zacznie do niego chodzić. Maluch wraz z rodzicem odwiedza przedszkole i grupę do której będzie uczęszczało. Początkowo rodzic jest z dzieckiem i stopniowo skraca się pobyt rodziców w przedszkolu. Przyprowadzanie i odbieranie dziecka jest także ważnym momentem w życiu przedszkolaka. Rodzic wprowadza je do grupy i tam się żegnają. Rodzice odbierają swoje pociechy także wchodząc po nie do sali. 

Bardzo często grupy w przedszkolach są mieszane, nie ma podziału na wiek- 3-latki bawią się z 6-latkami. Na jednego opiekuna w grupie przypada 3-4 dzieci

Dzieci połowę dnia spędzają na dworze, najmłodsze śpią w wózkach pod specjalnym zadaszeniem (nawet w zimie), piją zimną wodę z kranu, nie jedzą regularnie ciepłych posiłków (w niektórych przedszkolach dostają ciepły posiłek raz w tygodniu, w innych częściej, ale zazwyczaj jedzą to co przygotują im rano rodzice). Brodzenie po kałużach, zabawy w błocie, chodzenie po drzewach, tarzanie się po mokrej trawie jest dozwolone. Zimą nauczycielki rozpalają ogniska, żeby dzieci mogły oswoić się także z ogniem. Norweskie motto brzmi: „Nie ma złej pogody, jest zła odzież !” Te wszystkie zabiegi mają służyć hartowaniu dzieci i zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób pomiędzy nimi.


W przedszkolu odbywają się wspólne zajęcia, ale czytanie bajeczek, śpiewanie piosenek, czy zabawa w gotowanie herbaty bardzo często odbywa się indywidualnie. Pani albo pan siada sobie z danym dzieckiem gdzieś z boku i czytają książkę albo śpiewają razem. Nie ma takiego obowiązku, że wszyscy akurat w tym momencie muszą śpiewać albo czytać. Opiekunowie biorą dzieci na ręce, pozwalają im siadać na kolanach, prowadzą za rączki na spacerze. Raz w tygodniu idą na dłuższą wycieczkę i zwiedzają okolice. 

W przedszkolu dzieci się bawią. Nie ma żadnej nauki języków i innych dodatkowych zajęć. Nie ma też „owczego pędu” aby na takie zajęcia dzieci po południu wozić 

Budynek przedszkolny swoim wyglądem przypomina dom. Położony jest w środowisku naturalnym w sąsiedztwie ze szkołą podstawową. Wewnątrz są pokoje w których przebywają dzieci oraz jest kuchnia i łazienka przypominające wyglądem łazienkę i kuchnię w domu. Dzieci maja do wyboru możliwości zabawy w poszczególnych pokojach- pokój z klockami, z poduszkami, kącik dla lalek. 

Przedszkola w krajach Skandynawii nastawione są na wyrobienie samodzielności, umiejętności samoobsługi, indywidualizmu, rozwój sprawności fizycznej dzieci. 

Co Wy sądzicie o takim rozwiązaniu edukacji przedszkolnej. Czy, któreś z tych elementów przydałyby się w polskich przedszkolach? 


P. :)

niedziela, 18 marca 2012

Co może nas zaskoczyć...czyli kilka słów wstępu o szkolnictwie w krajach Skandynawskich

Obowiązek posyłania dzieci do szkół podstawowych(tzw. obowiązek szkolny) dotyczy większości krajów europejskich, .....ale nie Danii nie ma tam żadnego wymogu uczęszczania przez dzieci do jakichkolwiek placówek oświatowych. Oczywiście to nie oznacza, że w Danii nie ma obowiązku nauki, jeśli rodzic nie chce posyłać swoich pociech do szkół państwowych bądź prywatnych – z różnych względów, ma on obowiązek zorganizować nauczanie w domu . Placówki przedszkolne są nieobowiązkowe, w Norwegii  już roczne dziecko może zacząć uczęszczać do przedszkola. W krajach Skandynawskich, tak jak i w Polsce szkoły dzielą się na podstawówkę, gimnazjum i szkołę średnią. Różnicę możemy dostrzec w wieku ucznia, który rozpoczyna  swoją przygodę szkolną. W Szwecji, Danii  i Finlandii obowiązek szkolny obejmuje  uczniów od 7 roku życia, natomiast dzieci w Norwegii rozpoczynają naukę w szkolę w wieku 6 lat. Rodzice w Szwecji mają prawo posłać swoje dziecko do szkoły rok wcześniej lub rok później.
Przez pierwsze kilka lat 5,6 a nawet 7 (w zależności od kraju)  system oceniania w szkole występuje w formie opisowej, na dalszych etapach nauczania oceny są przyznawane  w formie cyfr bądź liter w skalach od 1 do 10 (Finlandia), od 1do 13 (Dania) lub od A do F (Szwecja). 

Myślę, że wysoka skala ocen, to niewątpliwy atut w nauczaniu, pozwala ona dokonać sprawiedliwej i rzetelnej oceny zdobytych osiągnięć przez ucznia.:)
W Szwecji rzeczą normalną i całkiem zwyczajną jest zwracanie się uczniów do nauczycieli po imieniu, jest to pewnego rodzaju zabieg, który zmniejsza część formalną między uczniem a nauczycielem, ale myślę że jest to też kwestia kultury kraju, w Polsce jeśli zwrócimy się do kogoś po imieniu na poziomie formalnym (czy to w sklepie czy w urzędzie) może oznaczać tylko jedno – brak szacunku  do tej osoby.
W Skandynawii uczniowie do 18 roku życia mogą liczyć na bezpłatne podręczniki, posiłki i pomoc lekarską. Co więcej , tacy uczniowie co miesiąc dostają gotówkę w wysokości 1000 koron(ok.500zł), w tę sposób uczniów zachęca się aby regularnie uczęszczali do szkoły.
O.

czwartek, 1 marca 2012

O blogu


Nasz blog został stworzony z myślą przedstawienia innowacyjnych aspektów edukacji w krajach Skandynawskich. Postaramy się przybliżyć Wam innowacyjne rozwiązania, metody i sposoby nauczania, ktore mamy nadzieję, że będą dla Was źródłem inspiracji i ciekawych pomysłów na podjęcie nowych działań w edukacji.